تأثیر قرق بر ترسیب کربن و برخی خصوصیات ادافیکی خاک در جنگلهای تنگ دالاب ایلام

چکیده زمینه و هدف: تغییر کاربری اراضی سبب آشفتگی اکوسیستم می‌شود و می‌تواند ذخیره کربن و جریان آن را تحت تأثیر قرار دهد، به‌ویژه تبدیل اراضی جنگلی برای مقاصد کشاورزی، چرای دام و تفرج، اثرات متعددی روی خصوصیات خاک به‌ویژه ذخیره کربن آلی خاک  دارد. هدف از این مطالعه تعیین میزان و مقایسه ترسیب کربن و خصوصیات ادافیکی خاک بین دو رویشگاه جنگلی تحت چرا و قرق 30 ساله در تنگ دالاب شهرستان ایلام بود. روش بررسی: جهت بی‌اثر کردن متغیرهای توپوگرافی، نمونه‌های خاک در دو منطقه قرق و تحت چرا، با در نظر گرفتن شرایط توپوگرافی یکسان از لحاظ جهت دامنه، ارتفاع و شیب و به روشتصادفیسیستماتیک ازهرمنطقهازعمق صفرتا30 سانتی‌متریزمین برداشت وازهرمنطقه30 نمونهخاکجمع‌آوری گردید. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که اختلاف معنی‌داری بین درصد آهک، اسیدیته  و بافت خاک بین دو منطقه قرق و قرق نشده وجود ندارد. همچنین نتایج نشان داد که میزان وزن مخصوص ظاهری و حقیقی، هدایت الکتریکی، ازت کل، فسفر، پتاسیم تبادلی، کربن آلی، ماده آلی و ترسیب کربن بین دو منطقه قرق شده و قرق نشده دارای اختلاف معنی‌دار آماری در سطح 95 درصد است. بحث و نتیجه‌گیری: مقایسه خصوصیات ادافیکی خاک در دو منطقه قرق و تحت چرا نشان‌دهنده وجود اختلاف معنی‌دار آماری برای بیش‌تر فاکتورها بود.  همچنین مقادیر ترسیب کربن در خاک منطقه جنگلی قرق شده با میزان 03/60 تن در هکتار بیش‌تر از مقادیر آن در خاک منطقه قرق نشده و تحت چرا با میزان 17/41 تن در هکتار به دست آمد. درنهایت، برای برآورد ترسیب کربن خاک، دو مدل رگرسیونی معتبر با ضریب تبیین (R2)، 995/0 و 998/0 به ترتیب برای منطقه قرق شده و قرق نشده به دست آمد.